گفت و گو با مسعود کرباسیان مدیرعامل سل تک
کاربرد فناوری سلول درمانی؛ همگام با تکنولوژی روز دنیا
کارخانه تولید دارو سل تک فارمد، زیر مجموعهی گروه دارویی برکت است که در حوزهی سلولهای بنیادی و طب ترمیم فعالیت دارد. این شرکت برای تامین نیاز کشور به سلول درمانی، تاسیس شده است. پشتوانه فعالیتها و پروژههای این شرکت، تحقیقات گسترده در حوزه سلولهای بنیادی، بیوتکنولوژی (زیست فناوری)، نانوتکنولوژی (فناوری نانو) است.
خط تولید محصولاتی مانند منیوسل برای درمان حمله قلبی، ریکالرسل برای درمان ویتیلیگو، رنیودرمسل به منظور درمان پیری پوست، اسکار و آکنه، لیپوسسل برای درمان پیری پوست، مزستروسل با هدف درمان آرتروز و دستروسل برای درمان GVHD در این شرکت وجود دارد.
هدف کلی شرکت «سلتک فارمد» پیشبرد دسترسی به بالاترین کیفیت در حوزهی سلول درمانی، کاهش درد و در نهایت ارائه کیفیت بهتر زندگی بیماران است. مسیر پیش روی ما در ۵ سال آینده، توسعهی علوم نوپای سلول درمانی با امید درمان ۲۰ هزار بیمار در ۱۳ نوع بیماری غیرقابل درمان است.
تکنولوژی سلتک
درحالیکه سلول درمانی امیدهای تازهای را در جهت درمان بیماریهای ناعلاج به همراه داشته است، شرکت سلتک فارمد بر پایهی تحقیقات بالینی و سلولی در جهت توسعه و ترویج علم سلول درمانی به صورت تولید انبوه و در فاز صنعتی پیش قدم گردیده است. هستهی شرکت ما طیف وسیعی از تکنولوژی اعم از گسترش بافتهای مشتق از سلولهای بنیادی، سلولهای ES و iPS به همراه محیطهای کشت اختصاصی، معرفهای آنتی بادی، ابزارهای مولکولی و انواع مدلهای حیوانی برای اثبات اعتبار خصوصیات زیستی سلولهای انسانی در ارگان هدف است.
اساسا دو نوع پیوند سلولی وجود دارد:
1.پيوند اتولوگ: در شرايط خاص بيماري مشخص، سلولهاي بنيادي از خود فرد بيمار جدا و در سرما در فريزرهاي مخصوص نگهداري ميشوند. بيمار تحت شيمي درماني يا تابش اشعه قرار گرفته تا سلولهاي بدخيم از بين بروند كه گاه باعث از بين رفتن سلولهاي بنيادي خون ساز مغز استخوان وي نيز ميشود. سپس سلولهای ذخيرهشده به بدن وي بازگردانده ميشوند. شانس بيماري پيوند عليه ميزبان و عفونت كمتر است اما احتمال عود بيماري نسبت به اهدا از سايرين ( افراد فاميل و يا اهداكننده غير خويشاوند) بيشتر است.
2.پيوند آلوژن: دو فرد گيرنده و اهداكنندهی پيوند ممكن است با يكديگر نسبت خويشاوندي داشته باشند (مثل پيوند سلولهاي بنيادي خونساز بين خواهر، برادر و يا از ساير اعضا خانواده) و يا غيرخويشاوند باشند (دريافت سلول از افراد بالغ يا از خون بند ناف سايرين).
تکنولوژیای که در حال حاضر در سلتک استفاده میشود اتولوگ است و خوشبختانه در آیندهای نزدیک میتوانیم از پیوند آلوژن هم استفاده کنیم. امیدواریم برای اولین بار در ایران بتوانیم آلوژن را هم در سبد محصولات خودمان قرار دهیم.
سل تک و نگاه به آینده
شرکت سلتک موفق به دریافتGMP وزارت بهداشت برای دو محصول خود شدهاست. جی ام پی وزارت بهداشت اهمیت بسیار بالایی دارد و در حوزه سلول درمانی اهمیت بیشتری نیز پیدا میکند. دلیل این امر آن است که اگر سلول آلوده شود احتمال دارد که تبدیل به یک سلول سرطانی شود.
متاسفانه یک عده محصولات پی آر پی را به عنوان سلول درمانی مطرح میکنند درحالی که اشتباه میکنند. پی آر پی صرفا پلاکتهایی هستند که با یک خصوصیاتی از خون جدا شدهاست و به مریض تزریق میشود. اما کارکرد سلول درمانی متفاوت است و به هیچ عنوان سلول جنینی نیست که احتمال سرطان در آن وجود داشته باشد بلکه سلول خود شخص است. ضمن اینکه ما موفق به دریافت جی ام پی وزارت بهداشت برای محصولات خودمان شدهایم و شبهه به وجود آمدن سرطان با توجه به این مجوز کاملا بی اساس است.
هزینه داروهای شرکت سلتک بالا است و دلیل آن این است که بیمار دارد توسط سلولهای خودش درمان میشود و به نوعی یک درمان اختصاصی دارد. آروزی همیشگی حکما این بوده است که بیماران توسط بدن خودشان درمان شوند.
به دلیل ناشناخته بودن بازار هنوز میان مردم و پزشکان شبهاتی وجود دارد که به مرور زمان این مسئله حل خواهد شد. در همه جای دنیا این تاخیر طبیعی است و باید دقت لازم انجام شود. اما اگر بتواند به جلو برود دیگر کسی نمی تواند آن را عقب بکشد
با پایین آوردن هزینههای تولید میتوانیم تولید خودمان را بیشتر کنیم و بازار بهتری برای خودمان مهیا کنیم. بازاری که برای سلتک مناسب است توریست درمانی است. متاسفانه توریست پزشکی هنوز در ایران شکل درستی پیدا نکرده است و دلیل اصلی این موضوع عدم وجود قراردادهای بین المللی بین وزرات بهداشت کشورهاست. هتل_بیمارستانها باید در ایران جا بیفتند و ظرفیت مناسبی داشته باشند تا درمان هایی که شخصی انجام میشود و به حضور مریض نیاز است به درستی صورت بگیرد. اما متاسفانه هنوز در کشور ما هتل_بیمارستانها و گردشگری پزشکی جایگاه خودش را پیدا نکردهاست.
وضعیت صنعت در کشور ما در حال تغییر است و روزهای خوبی در انتظار صنایع نوپا در ایران خواهد بود. از آنجایی که سلتک یک صنعت نوپا و همراه با فناوری پیشرفته است نیاز است که یک حمایت منظقی و درست از ما صورت بگیرد. حمایتی که همراه با بازدهی و برنامه دقیق دو ساله همراه باشد. مسیری که پیش روی ماست جز موفقیت چیز دیگری نیست. در چند سالآینده سلتک بدون حتی یک رقیب در خاورمیانه میتواند بزرگترین افتخارات را به ثمر برساند.